Sporthal Wethouder Verheij, Amsterdam

Een compacte sporthal

Toen langs het spoor in Amsterdam Oost het Oostergasfabriek-terrein een nieuwe bestemming kreeg, kwam er ruimte voor woningen, winkels, een muziekcentrum en een sporthal. Dat moest wel een compacte sporthal zijn en het budget was niet erg groot. In samenwerking met BAM Utiliteitsbouw ontwikkelde architectenbureau ZJA een ontwerp voor een op die locatie optimale sporthal. Dat werd bereikt door de verschillende functies op een slimme manier te stapelen en in elkaar te vouwen. Het grote voordeel is dat de in beslag genomen grond heel beperkt is. Daardoor is er ruimte rond het sportgebouw, wat resulteert in een voorplein en voldoende afstand tot de woonhuizen.

Het gebouw is 18 meter hoog, en opgezet rondom een centrale hal. Op de begane grond zijn een kantine, kantoren, een multifunctionele ruimte en een gymzaal te vinden. Een brede trap leidt naar een grote sportzaal, met bijbehorende opslag- en kleedruimtes. Overdag is de sporthal vooral in gebruik voor de scholieren uit de buurt en daarom is de grote sporthal met schuifbare wanden in drie kleinere gymzalen op te delen.

‘s Avonds en in de weekenden wordt het sportcentrum intensief gebruikt door amateursporters. Er vinden trainingen en wedstrijden plaats, denk aan zaalvoetbal, volleybal en basketbal, korfbal, turnen, badminton en zaalhockey. Op de hoogste verdieping is een tribune, die voor supporters bij de wedstrijden ideaal zicht biedt op de wedstrijd in de grote hal.

De gevel en de vormgeving

De sporthal staat in het verlengde van een straat met woonhuizen en om het volume en de hoogte van het gebouw een vriendelijker en opener karakter te geven zijn een aantal ontwerp-beslissingen genomen. Om te beginnen is aan weerszijden van het gebouw, bij de entrees, een ruime uitsnede uit de gevel gemaakt en een glazen façade aangebracht. Het schept een luifel, maar onderbreekt ook het massieve volume. Omdat de kantine meteen achter de glazen gevel is geplaatst, sluiten het voorplein en het meest levendige deel van het interieur visueel op elkaar aan. Tegenover de entree is een buitenruimte met groenvoorziening aangebracht die een zachtere overgang tussen gebouw en straatbeeld tot stand brengt.

De gebouwen van de Oostergasfabriek waren negentiende eeuws en opgetrokken uit baksteen. Als verwijzing daarnaar is ook de gevel van de Sporthal Wethouder Verheij helemaal van traditionele baksteen. Dat gebruik van baksteen doet meer dan alleen een herinnering oproepen aan die oude gebouwen. Net als bij de Oostergasfabriek zijn de bakstenen in verschillende patronen gemetseld. Die verspringende patronen onderbreken de grote oppervlakken in de gevel en geven levendigheid en een subtiel ornament aan deze verder zo functionele en sobere sporthal. 

Opdrachtgever: Bam Utiliteitsbouw
Jaar: 2008

Project: 0397

foto's: H.T.J. Bakker