Sportcomplex met klaslokalen
Het Stadspark aan de zuidrand van Turnhout wordt doorsneden door dreven in een kruispatroon met toegevoegde bochtige paden. In ieder van de zo geschapen ‘kamers’ of laren van het park zijn verschillende functies ondergebracht. Van speelweide, de mini-trein, tot de vijver en het zwembad, van sportvelden en school tot het stadion van FC Turnhout.
In één ervan, in de zuidwesthoek langs de Steenweg op Tielen, bevindt zich de groen-werf van de gemeente, die plaats maakt voor een sportcomplex met twee sporthallen, een klimhal, een dojo en acht schoolklassen. Architectenbureau’s ZJA en Archiles en landschapsarchitect Studio Thomas Willemse (STW) slaan de handen ineen voor het ontwerp. De inzet daarvan is een alzijdig gebouw met een uitnodigende uitstraling, optimaal ingepast in de omgeving. Het wordt een duurzaam en zo circulair mogelijk gebouw dat niets aan doelmatigheid en comfort inlevert.
Verbinding met de school
Het sportcomplex maakt integraal deel uit van de noordelijk gelegen middelbare school. Die heeft een versterkt sport-profiel en het sportcomplex kan als een dependance ervan worden beschouwd. Om de verbinding door het park, langs het voetbalstadion tussen school en sporthal, te versterken is tussen school en verlengde parkeerdreef een zone met zogenaamde sport- en speleilanden ontworpen. Met zoveel mogelijk ingepast groen zijn er gelegenheden voor tafeltennis, voetbal, basketbal.
De bestaande parkeerdreef wordt half-verhard gemaakt en bovendien verlengd richting sportcomplex. Het winnen van groen ten opzichte van verhard oppervlak is een belangrijk doel, vanwege de waterberging rond het nieuwe sportcomplex.
Het sportcomplex, hout en glas
Het sportgebouw heeft gebogen gevels, die de vloeiende lijnen van de gebogen paden volgen. De gevelbekleding bestaat uit een afwisseling van verticale houten planken en glaspartijen, waardoor het een paviljoen-achtige uitstraling heeft in het park. De luifel boven de transparante entree heeft een uitnodigende werking. De zestien meter hoge klimhal van transparant glas steekt boven de eerste verdieping uit en vormt midden in het complex een stralend baken. Vooral na zonsondergang is de zacht verlichte hal een oriëntatiepunt in het park.
De indeling van het sportcomplex is gecentreerd rond de centrale hal waar vanuit in drie richtingen de interne circulatie is geregeld. De hal is zodoende het ontmoetingspunt waar entree, klaslokalen, de multifunctionele zaal, de klimhal en het trappenhuis bij elkaar komen. Achter de multifunctionele zaal ligt de kleine sporthal. Er tegenover ligt de grote en hogere sporthal met tribune. Ze worden van elkaar gescheiden door een centrale zone met kleedruimten, technische ruimten en erboven de ontmoetingsruimte en tribune. Langs de centrale as, gemakkelijk bereikbaar vanaf de centrale hal, zijn de kleedkamers, en de beheers- en technische ruimte ondergebracht. Vanuit de kleedruimten zijn beide sporthallen gemakkelijk bereikbaar.
Op de eerste verdieping bevindt zich de dojo en de toegang tot het bovenste deel van de tribunes van de grote zaal. Aan de zuidzijde, tussen de sporthallen, is een ontmoetingsruimte, vanwaar je op een terras kunt komen, dat uitkijkt op het groen en via luie trappen verbinding maakt met het park.
Duurzaam en circulair
In dit ontwerp van ZJA, Archiles en STW is veel gedaan om het sportcomplex te optimaliseren als duurzaam en circulair. Om te beginnen is rekening gehouden met het sparen van zoveel mogelijk waardevolle bomen op de locatie. Er wordt veel hout in het gebouw toegepast, niet alleen in de bekleding van de gevels, maar ook in de opbouw en het dak van de eerste verdieping en in de gelamineerde houten liggers van de sporthallen.
Een zuinig lichtplan en goede isolatie tegen warmteverlies en geluidsoverlast zijn standaard in sportgebouwen, maar in dit ontwerp is extra aandacht voor duurzaamheid. Regenwater wordt verzameld en gebruikt voor de toiletten. Ook voor de ventilatie en koeling zijn duurzame en energiezuinige maatregelen voorgesteld. Zo is er een koudewarmte opslag-installatie die zorgt voor de verwarming en koeling van het gebouw.
Met een eigen waterberging in de vorm van een wadi en aansluiting op het open watersysteem van het stadspark draagt het gebouw bij aan een verantwoorde waterhuishouding. In de dakrand worden nestkasten geïntegreerd voor de vleermuizen die het stadspark bewonen.
Turnhout wordt een aantrekkelijk sportcomplex rijker, dat organisch deel uitmaakt van het Stadspark en zuinig omgaat met grondstoffen, energie en water.
Architect: ZJA i.s.m. Archiles en landschapsarchitect Studio Thomas Willemse
Opdrachtgever: Stad Turnhout
Adviseurs: Studie 10 (stabiliteit, technieken), Daidalos Peutz (bouwfysica, akoestiek, EPB en duurzaamheid), ASBT (veiligheid)
Jaar: 2021 - lopend
Project: #1245
